Η Κατάσταση των Ηλεκτρονικών Βιβλίων στην Ελλάδα
Στην ελληνική αγορά,η έλλειψη δεδομένων σχετικά με τις πωλήσεις ηλεκτρονικών βιβλίων είναι εμφανής. Υπάρχει γενική αποδοχή ότι τα ebooks αντιπροσωπεύουν περίπου το 1% της αγοράς,με κάποιες αναφορές να φτάνουν και το 2%.
Η αγορά του ηλεκτρονικού βιβλίου στη χώρα μας παραμένει περιορισμένη, με μόλις 13.248 τίτλους διαθέσιμους, εκ των οποίων τα δύο τρίτα κυκλοφορούν σε μορφή EPUB από περίπου 100 εκδότες.
Δυστυχώς, δεν υπάρχει ελληνικό βιβλιοπωλείο που να προσφέρει αυτά τα προϊόντα προς πώληση και οι προσπάθειες που έχουν γίνει μέχρι τώρα δεν έχουν αποδώσει καρπούς. Επιπλέον, η Ελλάδα κατατάσσεται τελευταία όσον αφορά τους δανεισμούς ηλεκτρονικών βιβλίων από δημόσιες βιβλιοθήκες.
Τα ευρήματα της έρευνας «Ηλεκτρονικό Βιβλίο και Βιβλιοθήκες στην Ελλάδα: Διερεύνηση του Πεδίου» παρουσιάστηκαν σε μια στρογγυλή τράπεζα κατά τη διάρκεια της 21ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης. Η διοργάνωση αυτή πραγματοποιήθηκε από την Ένωση Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης (ΕΕΒΕΠ), το Τμήμα Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδας καθώς και το Περιφερειακό Τμήμα της Ένωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκονόμων στη βόρεια Ελλάδα.
Στην έρευνα εξετάζονται στοιχεία για την κατάσταση των ebooks στην ελληνική αγορά καθώς επίσης οι στάσεις διευθυντών και χρηστών στις δημόσιες βιβλιοθήκες σχετικά με τον δανεισμό τους. Ο Γιώργος Γλωσσιώτης, μέλος της ερευνητικής ομάδας και Εθνικός Συντονιστής του Προγράμματος Knowledge Rights 21 για την ενδυνάμωση των φωνών των βιβλιοθηκών στο πεδίο των πνευματικών δικαιωμάτων στον ψηφιακό κόσμο εξηγεί ότι στόχος ήταν να διερευνηθεί η ανάγκη για ηλεκτρονικό δανεισμό στα ελληνικά ebooks στις δημόσιες βιβλιοθήκες.
Χαμηλά επίπεδα διάδοσης ηλεκτρονικών βιβλίων
Η χρήση ηλεκτρονικών βιβλίων στην Ελλάδα είναι πολύ χαμηλή συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες τόσο σε επίπεδο παραγωγής όσο και διακίνησης περιεχομένου. Ο κ.Γλωσσιώτης ανέφερε ότι πραγματοποιήθηκαν ποιοτικές κι ποσοτικές έρευνες μεταξύ διευθυντών ακαδημαϊκών ή δημοσίων bibliothecque καθώς επίσης στους χρήστες που διαβάζουν είτε έντυπα είτε ψηφιακά έργα.
Aναφορικά με τις πωλήσεις δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία αλλά έγινε μια ποσοτική ανάλυση μέσω της βάσης δεδομένων BookPoint (πρώην oδελnet) του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Έργων Λόγου (ΟΣΔΕΛ) προκειμένου να καταγραφούν οι τίτλοι στα ελληνικά ανά χρονικές περιόδους.
Aπό τους συμμετέχοντες χρήστες στις δημόσιες bibliothecque μόνο το 23% δήλωσε ότι διαβάζει e-books. Οι κοινωνικοί παράγοντες όπως η τάξη επηρεάζουν τη συνήθεια ανάγνωσης ενώ σημαντικό είναι επίσης το φύλο κι η ηλικία σύμφωνα με τον κ. Γλωσσιώτη.
Eιδικότερα:
- Φύλο: Το δείγμα χωρίζεται σχεδόν ισομερώς: γυναίκες (52%) έναντι αντρών (48%).
- Ηλικία: Το μεγαλύτερο μέρος αναγνωστών είναι κάτω από 45 ετών (75%).
- Tοπική κατανομή: Το 67% κατοικεί στην Αττική ενώ το υπόλοιπο εκτός αυτής περιοχής.
- Eπίπεδο Εκπαίδευσης:: Το 38% έχει μέση εκπαίδευση ενώ το υπόλοιπο ανώτερη εκπαίδευση (62%).
“Έχουμε πολύ χαμηλή υιοθέτηση του ηλεκτρονικού βιβλίου τόσο από άποψη κυκλοφορίας όσο κι ως αναγνωστική συμπεριφορά,” τόνισε ο κ. Γλωσσιώτης επισημαίνοντας πως συγκριτικά χώρες όπως Κροατία ή Φινλανδία έχουν καλύτερα αποτελέσματα στον δανεισμό e-books μέσω δημοσίως διαθέσιμων bibliothecque όπου κάθε μία εξυπηρετεί λιγότερους κατοίκους ανάλογα πληθυσμού σε σχέση μ’ εμάς.”
Eυρωπαϊκή Σύγκριση & Στρατηγικές Ανάπτυξης
Sε ευρωπαϊκό επίπεδο παρατηρείται πως ένα ποσοστό γύρω στο 12-13% προέρχεται από e-books σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εκδοτών όπως δήλωσε ο Μιχάλης Καλαμαράς ειδικός σύμβουλος στον χώρο αυτό προσθέτοντας πως τα audiobooks αγγίζουν ένα ποσοστό γύρω στο 3,5%. Στην περίπτωση μας όμως οι πωλήσεις υπολογίζονται κοντά στο μόλις ένα ποσοστό επί της συνολικής αγοράς.”
Cultural Shift in Reading Habits
- “Οι καλές bibliothecque δημιουργούν αναγνώστες,” σημείωσε χαρακτηριστικά ο Σπύρος Πιέρρος υπογραμμίζοντας τη σημασία ενός κεντρικού συστήματος για τον δανεισμό.”