Ουκρανία: Διαπραγματεύσεις για Εγγυήσεις Ασφαλείας και Ένταξη στην ΕΕ

Μετά από έναν μακρύ κύκλο συνομιλιών στον Λευκό Οίκο μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ, του Βολοντίμιρ Ζελένσκι και επτά Ευρωπαίων ηγετών σχετικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας, έχει ξεκινήσει μια νέα φάση διαλόγου που στοχεύει στη δυνατότητα επίτευξης εκεχειρίας στα ουκρανικά εδάφη καθώς και στην προοπτική ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.Η επιμονή του Ντόναλντ Τραμπ να τερματιστεί ο πόλεμος Ουκρανίας – Ρωσίας μέσω διαπραγματεύσεων έχει ενισχύσει την αίσθηση επείγοντος για την ένταξη του Κιέβου στην ΕΕ. Καθώς οι σύμμαχοι της Ουκρανίας εξετάζουν τις εγγυήσεις ασφαλείας που θα αποτρέψουν μελλοντικές ρωσικές επιθέσεις, η ένταξη στην ΕΕ φαίνεται ως μια μακροχρόνια λύση που θα ενσωμάτωνε τη χώρα στο πλαίσιο της ρήτρας αμοιβαίας άμυνας των 27 κρατών-μελών.

Η Ουκρανία είχε τροποποιήσει το Σύνταγμα της πριν από έξι χρόνια ώστε να περιλαμβάνει ως στρατηγικό στόχο την ένταξή της τόσο στην ΕΕ όσο και στο ΝΑΤΟ. Μόλις λίγα 24ωρα μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής υπέβαλε αίτηση για ένταξη, αποκτώντας καθεστώς υποψήφιας χώρας σχεδόν τέσσερις μήνες αργότερα. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε στα τέλη του 2023 να αρχίσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις, οι οποίες επισήμως ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2024.

Οι διαδικασίες συνεχίζονται μερικώς λόγω των απαιτήσεων ομόφωνης έγκρισης από όλα τα κράτη μέλη προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία.Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν προσπάθησε να εμποδίσει την ένταξη της Ουκρανίας ενώ άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθούν να αξιοποιήσουν τη σχέση του Όρμπαν με τον Τράμπ ώστε να αρθούν οι αντιστάσεις από τη Βουδαπέστη.

Η Σημασία των Εγκαθιδρυμένων Γενικών Αρχών

Η συμμετοχή στην ΕΕ δεν παρέχει άμεση ασφάλεια καθώς η διαδικασία είναι χρονοβόρος. Ωστόσο, όταν μια χώρα γίνει μέλος, καλύπτεται από τη διάθεση αμοιβαίου δόγματος άμυνας όπως αναφέρεται στο Άρθρο 42.7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση: σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης κατά ενός κράτους μέλους τα υπόλοιπα έχουν υποχρέωση «να παρέχουν βοήθεια και στήριξη με όλα τα διαθέσιμα μέσα».

Αυτό το άρθρο είναι παρόμοιο με το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ που δηλώνει ότι κάθε επίθεση σε ένα μέλος θεωρείται «επίθεση κατά όλων». Ωστόσο, το ΝΑΤΟ αφήνει στα κράτη μέλη περιθώριο επιλογής σχετικά με τα μέσα αντίκτυπου που θα χρησιμοποιηθούν.

Διαδικασία Ένωσης:

• Eξασφάλιση καθεστώτος υποψήφιας χώρας:, πληρώνοντας πολιτικά και οικονομικά κριτήρια όπως ο σεβασμός στους κανόνες δικαίου.
• Eξελίξεις στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις:, όπου απαιτείται υλοποίηση μεταρρυθμίσεων σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ.
• Aποδοχή συνθήκης προσχώρησης:, μέσω εγκρίσεων από Κομισιόν, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και Κοινοβούλιο πριν υπογραφεί από όλα τα εμπλεκόμενα κράτη.

Παρά τις αντιστάσεις εκ μέρους του Όρμπαν σχετικά με την πρόοδο των συνομιλιών λόγω ανησυχιών περί ετοιμότητας της Ουκρανίας, τελικά καταφέρθηκε παράκαμψη αυτής μέσω απουσίας στη ψηφοφορία σύμφωνα πάντα με πηγές ειδησεογραφικών πρακτορείων.

Kοινότητα Υποστήριξης προς E.E.: Οι Δημόσιες Γνώμες

Mε βάση πρόσφατες δημοσκοπήσεις στις αρχές Ιουνίου σχεδόν το 69% των συμμετεχόντων δήλωσαν ότι θα ψήφιζαν υπέρ μιας πιθανής εισόδου τους στην E.E., αν διεξαγόταν δημοψήφισμα σύντομα.
H στροφή αυτή προς ευρωπαϊκές αξίες παρακολουθείται ήδη από παλαιότερες ιστορίες όπως αυτή γύρω απο τις εκλογές «Πορτοκαλί» το 2004 όπου ακύρωσαν αποτελέσματα λόγω νοθείας.
O πόλεμος που εξαπέλυσε ο Πούτιν άλλαξε δραματικά αυτό το σκηνικό δίνοντας νέα ώθηση στις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες.
Tον Απρίλιο εκείνης χρονιάς η πρόεδρος Ursula von der Leyen δήλωσε πως “η Oukrania ανήκει στη ‘ευρωπαϊκή οικογένεια'”.