Αυξανόμενες Γεωπολιτικές Εντάσεις: Η Πολωνία στο Κέντρο της Προσοχής
Καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις κλιμακώνονται λόγω της συνεχιζόμενης σύγκρουσης στην Ανατολική Ευρώπη, οι παγκόσμιες ανησυχίες σχετικά με την πιθανότητα η Ρωσία να ανοίξει ένα νέο στρατιωτικό μέτωπο αυξάνονται. Αυτό το σενάριο εγείρει ερωτήματα για την αρχή ενός Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου, με τη θέση της Πολωνίας, κράτους-μέλους του ΝΑΤΟ, να είναι καθοριστική. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Economic Times, η στάση του Προεδρικού γραφείου των ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ αναφορικά με την ασφάλεια και την άμυνα της Ευρώπης είναι επίσης κρίσιμη.
Η πιθανότητα ρωσικής επίθεσης σε πολωνικό έδαφος φέρνει στο προσκήνιο τη σημαντική ρήτρα συλλογικής άμυνας του ΝΑΤΟ – το Άρθρο 5 της Συνθήκης – και προκαλεί ερωτήματα σχετικά με τις αντιδράσεις της Συμμαχίας καθώς και τις συνέπειες για την παγκόσμια ασφάλεια. Η πρόσφατη κλιμάκωση σχετίζεται άμεσα με μια από τις πιο έντονες αεροπορικές επιθέσεις που έχει πραγματοποιήσει η Ρωσία κατά της Ουκρανίας, επεκτείνοντας τη δράση αυτή στον εναέριο χώρο της Πολωνίας ως μια προκλητική ενέργεια.
Στις 9 Σεπτεμβρίου 2025, η Πολωνία ανέφερε πολλές παραβιάσεις του εναέριου χώρου από drones που ανήκαν στη Ρωσία. Σε απάντηση σε αυτές τις παραβιάσεις, η πολωνική κυβέρνηση απογείωσε δικά της αεροσκάφη καθώς και συμμαχικά αεροσκάφη του ΝΑΤΟ ενώ ταυτόχρονα ανέπτυξε αντιαεροπορικά συστήματα για να αντιμετωπίσει τα drones αυτά. Το 2024 υπήρξε συμφωνία προμήθειας για 96 επιθετικά ελικόπτερα Boeing AH-64 Apache από την Πολωνία, με τις παραδόσεις τους να αναμένονται το 2028.
Παράλληλα με αυτή τη συμφωνία για τα apache, οι δυνάμεις των ΗΠΑ συνεργάστηκαν στενά με τον πολωνικό στρατό σε κοινές ασκήσεις όπου δοκιμάστηκαν οι ισραηλινής κατασκευής πύραυλοι Spike Non-Line Of Sight (NLOS) από τα AH-64E Apache Guardian κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων στο πεδίο βολής στην Ούστκα. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που αυτά τα πυραυλικά συστήματα παρουσιάστηκαν στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Κατανόηση του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ
Το Άρθρο 5 αποτελεί θεμελιώδη διάταξη στη Συνθήκη Βορείου Ατλαντικού που υπογράφηκε το 1949 – γνωστή επίσης ως Συνθήκη Ουάσιγκτον – δεσμεύοντας όλα τα κράτη μέλη σε ένα σύμφωνο συλλογικής άμυνας. Σύμφωνα μ’ αυτό το άρθρο, οποιαδήποτε ένοπλη επίθεση κατά ενός ή περισσοτέρους συμμάχους θεωρείται επίθεση κατά όλων των κρατών-μελών.
Aφού συμβεί μια τέτοια επίθεση, κάθε μέλος υποχρεούται να συνδράμει τον πληγέντα κράτος αναλαμβάνοντας «τέτοιες ενέργειες όπως κρίνει απαραίτητες». Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι το Άρθρο αυτό έχει ενεργοποιηθεί μόνο μία φορά μέχρι σήμερα: ως αντίδραση στις τρομοκρατικές επιθέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες στις 11 Σεπτεμβρίου 2001.
Επιπτώσεις μιας Επίθεσης στην Πολώνια
If the Polish territory were to be attacked—whether intentionally or accidentally—the process of activating Article 5 would commence only after Poland itself requests NATO’s collective protection.
The activation does not automatically lead to a uniform military response from all NATO members; rather it compels them to view the attack as one against themselves and respond based on a consensus regarding what constitutes an appropriate and necessary action. This response could range from diplomatic and economic measures to military intervention.
Kίνδυνος Κλίμακας σε Έναν Μεγαλύτερο Πόλεμο
The russian aggression in Ukraine since February of the year has already altered the geopolitical landscape substantially. Although Ukraine is not a NATO member and thus does not benefit from Article V protections directly; many of its neighbors—including Poland—are part of NATO wich increases the risk that any cross-border incident could escalate into a broader conflict involving NATO states.
till now there has been no official declaration or consensus within NATO or among international communities that World War III has commenced despite Russia ramping up its military activities and opening new fronts especially affecting Ukraine while threatening NATO borders without confirmed deliberate attacks on any member state that would legally trigger article V obligations for collective defense.
NATO continues supporting Ukraine through military aid while engaging in diplomatic efforts aimed at deterring Russian aggression emphasizing its commitment to defend all members while simultaneously avoiding direct escalation of conflict.