Ανεργία και Ηλικιακή Ομάδα 55+

Ένας στους τρεις ανέργους είναι άνω των 55 ετών. Από αυτούς, το 72% παραμένει εκτός αγοράς εργασίας για περισσότερο από ένα έτος (μακροχρόνια άνεργοι), ενώ μόλις το 12,26% λαμβάνει επιδότηση. Αυτά τα απογοητευτικά στοιχεία αφορούν όσους συνεχίζουν να βρίσκονται εκτός παραγωγικής διαδικασίας παρά την οικονομική ανάπτυξη (σ.σ. η ανεργία κυμαίνεται γύρω στο 9%). Οι πληροφορίες προέρχονται από μελέτη του προσωπικού του ΟΑΕΔ (νυν ΔΥΠΑ) και του Πανελλήνιου Συλλόγου Υπαλλήλων ΟΑΕΔ-τ.ΟΕΕ-τ.ΟΕΚ.

Η εν λόγω μελέτη εξετάζει την αποτελεσματικότητα του προγράμματος απασχόλησης για τους άνω των 55 ετών, το οποίο προσφέρει επιδοτούμενη εργασία για δύο χρόνια (12+12 μήνες), καλύπτοντας το 75% του συνολικού μισθολογικού κόστους έως και 750 ευρώ μηνιαίως. Σε χειρότερη θέση βρίσκονται οι άνεργοι της ηλικιακής ομάδας αυτής που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.

Η ανεργία μεταξύ των μεγαλύτερης ηλικίας ανέργων οφείλεται σε διάφορους παράγοντες: πρώτον,στο υψηλό εργασιακό κόστος που σχετίζεται με τα χρονοεπιδόματα που έχουν οι παλαιότεροι εργαζόμενοι (3ετίας και μέχρι +30% στον συμβατικό μισθό). Δεύτερον, πολλοί δεν είναι επαρκώς εξοικειωμένοι με τις νέες τεχνολογίες ή αδυνατούν να μετακινηθούν σε άλλες περιοχές λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων.

Συμβάσεις μέχρι τη Συνταξιοδότηση

Η διάρκεια των συμβάσεων στα προγράμματα της ΔΥΠΑ θεωρείται κρίσιμη, ωστόσο συχνά δεν επαρκεί για τη θεμελίωση σύνταξης. Αυτό επιβεβαιώνεται από τη δικαστική απόφαση αριθμός 2140/2025, η οποία αναφέρει ότι η λήξη της χρηματοδότησης μετά από δύο χρόνια δεν σημαίνει αυτόματα την ολοκλήρωση της σύμβασης όταν ο κοινωνικός στόχος του προγράμματος – δηλαδή η συμπλήρωση των απαιτούμενων ενσήμων – δεν έχει επιτευχθεί.

Η μελέτη τονίζει ότι το πρόγραμμα έχει θετικά αποτελέσματα στην ενεργή γήρανση και στην κοινωνική συνοχή καθώς επίσης στη στήριξη δημόσιων υπηρεσιών και δήμων αλλά αναγνωρίζει ότι ο επανασχεδιασμός του δεν εξασφάλισε σε πολλούς ωφελούμενους την επίτευξη βασικών στόχων:

• Aπουσία κριτηρίων επιλογής δικαιούχων που να δίνουν προτεραιότητα σε εκείνους κοντά στη σύνταξη → κίνδυνος αδικιών
• Έλλειψη καταγραφής αναγκών προσωπικού → πιθανές ασυμφωνίες θέσεων και πραγματικών απαιτήσεων
• Xρονική διάρκεια συμβάσεων που δε διασφαλίζει τη θεμελίωση σύνταξης για όλους
• Eλλιπής διαφάνεια σχετικά με την κατανομή θέσεων και τα αποτελέσματα
• Kίνδυνος επιστροφής στην ανεργία μετά τη λήξη της επιχορήγησης.

Προτάσεις Πολιτικής

Η μελέτη καταλήγει σε συγκεκριμένες πολιτικές συστάσεις:

• Eφαρμογή μοριοδότησης βάσει συνταξιοδοτικής απόστασης,ηλικίας και διάρκειας ανεργίας.
• Pαρθένση συμβάσεων πέραν της διετούς επιχορήγησης έως ότου θεμελιωθεί η σύνταξη όπου απαιτείται.
• Dημοσιοποίηση ποσοτικών στοιχείων για αξιολόγηση αποτελεσματικότητας.
• Eνημέρωση ωφελουμένων σχετικά με πλήρη εργασιακά δικαιώματα όπως υπερωρίες.

Pαρθένση υφιστάμενων συμβάσεων μέχρι τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος.

Mάλιστα προτείνεται μια διπλή προσέγγιση πολιτικής: αφενός υποστήριξη όσων πλησιάζουν στη σύνταξη μέσω ενός «Προγράμματος Γέφυρα» χρηματοδοτούμενου από τη ΔΥΠΑ κι αφετέρου ένταξη στον ιδιωτικό τομέα μέσω εκπαίδευσης, κινήτρων κι φορολογικών παρεμβάσεων για εκείνους που απέχουν περισσότερο απ’ όσα χρειάζονται ενσήμα προς συνταξιοδότηση.