Σοβαρό μπλακ άουτ στην Ιβηρική Χερσόνησο: Ένα πρωτοφανές περιστατικό

Το εκτενές μπλακ άουτ που έπληξε την Ισπανία και την Πορτογαλία στις 28 Απριλίου έχει χαρακτηριστεί ως το «πρώτο» συμβάν που σχετίζεται με φαινόμενο υπέρβασης της τάσης ηλεκτρικού ρεύματος στην Ευρώπη και πιθανώς σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό προκύπτει από ενδιάμεση έκθεση ενός πάνελ 45 Ευρωπαίων ειδικών, οι οποίοι διεξάγουν τεχνικές έρευνες για τα γεγονότα που συνέβησαν.

«Αυτή είναι η πιο σοβαρή ηλεκτρική βλάβη που έχει καταγραφεί στην Ευρώπη τα τελευταία δύο δεκαετίες και το πιο ανησυχητικό είναι ότι συνδέεται με επαναλαμβανόμενα περιστατικά υπέρβασης τάσης»,δήλωσε ο Ντάμιαν Κορτίνας,πρόεδρος του ENTSO-E,κατά την παρουσίαση της έκθεσης στους δημοσιογράφους. «Δεν έχουμε ξαναδεί κάτι τέτοιο στην Ευρώπη και όσο γνωρίζουμε ούτε σε παγκόσμιο επίπεδο, αν και δεν διαθέτουμε δεδομένα από όλες τις χώρες», πρόσθεσε.

Η διακοπή ρεύματος σημειώθηκε τη Δευτέρα 28 Απριλίου στις 12:33 τοπική ώρα Ισπανίας (13:33 ώρα Ελλάδας) και είχε σοβαρές επιπτώσεις σε όλη την Ιβηρική χερσόνησο, προκαλώντας αναστάτωση καθώς οι πολίτες έμειναν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, πρόσβαση στο διαδίκτυο και κινητή τηλεφωνία.

Προβλήματα στη διαδικασία συλλογής δεδομένων

Η ενδιάμεση αυτή έκθεση αναλύει τη χρονική ακολουθία των γεγονότων που οδήγησαν στη γενικευμένη διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος αλλά δεν προσδιορίζει ακόμα τις βασικές αιτίες των αρχικών συμβάντων. Η ομάδα των ειδικών προγραμματίζει να δημοσιεύσει την τελική της έκθεση το πρώτο τρίμηνο του 2026, η οποία θα περιλαμβάνει αυτές τις «αρχικές αιτίες» καθώς επίσης θα κάνει συστάσεις για μελλοντική αποφυγή τέτοιων περιστατικών.

Η συγκέντρωση δεδομένων για αυτήν την ενδιάμεση έκθεση απαιτούσε σημαντικό χρόνο λόγω του ότι ορισμένοι «τρίτοι» φορείς δεν είχαν δώσει τη συγκατάθεσή τους στον διαχειριστή του ισπανικού δικτύου μεταφοράς ώστε να παραχωρηθούν τα απαραίτητα στοιχεία.Ο Κλάους Κασνίτς, δεύτερος στη σειρά διοίκησης του πάνελ των ειδικών, τόνισε ότι κάποια δεδομένα παραμένουν ελλιπή.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έκθεσης,μισή ώρα πριν από τη μεγάλη διακοπή είχαν σημειωθεί δύο επεισόδια «διακυμάνσεων ισχύος,έντασης και συχνότητας»,κυρίως στα συστήματα της Ισπανίας και της Πορτογαλίας.Ένα φαινόμενο υπέρβαρης τάσης προκάλεσε αλλεπάλληλες απώλειες παραγωγής ενέργειας ακολουθούμενες από αποσυνδέσεις σε διάφορους σταθμούς παραγωγής – θερμοηλεκτρικούς σταθμούς καθώς επίσης σταθμούς ανανεώσιμων πηγών – οι ακριβείς λόγοι των οποίων παραμένουν άγνωστοι.

Η ένταση του ηλεκτρικού ρεύματος μπορεί να συγκριθεί με την πίεση νερού μέσα σε μια μάνικα: όταν εφαρμόζεται στον ηλεκτρολόγο κόσμο είναι η πίεση που ασκούν τα κινούμενα ηλεκτρόνια.