Δημογραφική Κρίση και Τριτοβάθμια Εκπαίδευση στην Ελλάδα
Η τριτοβάθμια εκπαίδευση στη χώρα μας βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή, καθώς οι πρυτάνεις των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων προειδοποιούν για τις σοβαρές συνέπειες της δημογραφικής συρρίκνωσης και της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ). Ο αριθμός των εισακτέων αναμένεται να μειωθεί δραματικά από το 2026 και έπειτα, με πολλά πανεπιστήμια —ιδιαίτερα αυτά που βρίσκονται εκτός αστικών κέντρων— να κινδυνεύουν να μην έχουν φοιτητές.Οι πρυτάνεις επισημαίνουν την ανάγκη αναδιάρθρωσης του χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, προτείνοντας αλλαγές σε παρωχημένα προγράμματα σπουδών και επανασχεδιασμό στρατηγικών για τα ιδρύματα.
Οι δηλώσεις των πρυτάνεων που δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα «Καθημερινή» είναι ανησυχητικές, καλώντας την Πολιτεία και την ακαδημαϊκή κοινότητα σε διάλογο. Το πρόβλημα θα είναι πιο έντονο στα περιφερειακά πανεπιστήμια. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια πρωτόγνωρη δημογραφική κρίση: οι γεννήσεις το 2008 ανήλθαν σε 118.302, αλλά μέχρι το 2024 προβλέπεται ότι θα περιοριστούν στις μόλις 62.500.
Από το 2009 παρατηρείται συνεχής πτώση στον αριθμό γεννήσεων λόγω οικονομικών παραγόντων αλλά και εξωτερικής μετανάστευσης νέων ανθρώπων που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία ή μεταναστών που είχαν εγκατασταθεί στη χώρα μας. Ως αποτέλεσμα αυτής της τάσης, οι γεννήσεις μειώθηκαν στις 84.764 το 2020 και συνέχισαν να πέφτουν στα επίπεδα των 76.095 το 2022 και των 71.455 το 2023.
Η συνεχιζόμενη δημογραφική καθίζηση έχει οδηγήσει τα τελευταία χρόνια στη συρρίκνωση του συνολικού αριθμού μαθητών στις πρωτοβάθμιες και δευτεροβάθμιες εκπαιδεύσεις, γεγονός που έχει προκαλέσει την κατάργηση χιλιάδων σχολικών τμημάτων ακόμα και στα μεγάλα αστικά κέντρα καθώς επίσης σε απομονωμένες περιοχές της χώρας μας. Από το έτος 2026 η επίδραση αυτής της δημογραφικής κάμψης θα γίνει αισθητή ακόμη περισσότερο στην ανώτατη εκπαίδευση καθώς οι μαθητές που ολοκληρώνουν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευσή τους είναι αυτοί που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια του ξεκινήματος της οικονομικής κρίσης γύρω στο 2009-2010.