Σημαντικές Αλλαγές στο Κληρονομικό Δίκαιο

Με το νέο κληρονομικό δίκαιο, που παρουσιάστηκε την Τρίτη (2/12) από το υπουργείο Δικαιοσύνης, αναμένονται σημαντικές αλλαγές. Το σχέδιο θα είναι διαθέσιμο για δημόσια διαβούλευση για διάστημα ενός μήνα.

Το υπουργείο Δικαιοσύνης παρέχει συγκριτικά παραδείγματα σχετικά με τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου. Η επιτροπή που συνέταξε τις νέες διατάξεις ήταν υπό την προεδρία του καθηγητή Αστικού Δικαίου και ακαδημαϊκού Απόστολου Γεωργιάδη.

Αλλαγές και Παραδείγματα

Ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα που αποτυπώνουν τις αλλαγές σύμφωνα με το νέο κληρονομικό δίκαιο:

1. Διαθήκη του Κ: Ο Κ είχε συντάξει μια ιδιόγραφη διαθήκη,διορίζοντας τον αδελφό του Α ως μοναδικό κληρονόμο. Στην περίπτωση αυτή, αν ο γιος Γ ζούσε κατά τον θάνατο του Κ, η διαθήκη δεν θα ήταν έγκυρη λόγω της απουσίας περιουσιακών στοιχείων προς τον Γ. Σύμφωνα με το ισχύον δίκαιο, η διαθήκη είναι άκυρη σε ποσοστό 50% της κληρονομίας (ΑΚ 1825). Με τη νέα πρόταση όμως, η ιδιόγραφη διαθήκη δεν θα έχει έννομα αποτελέσματα αν δεν επικυρωθεί από δικαστήριο (νέα ΑΚ 1763).
2. K χωρίς Διαθήκη: Ο Κ πέθανε χωρίς να αφήσει καμία διαθήκη και είχε μόνο χρέη. Αν ο γιος Α δεν αποποιηθεί εγκαίρως την κληρονομία, σύμφωνα με το ισχύον δίκαιο κινδυνεύει η προσωπική του περιουσία από τους πιστωτές του πατέρα του (ΑΚ 1901). Ωστόσο,σύμφωνα με τη νέα πρόταση νόμου αυτός δε θα ευθύνεται προσωπικά για τα χρέη της κληρονομίας (νέα ΑΚ 1892).
3. K και Χρέος στην Εφορία: Αν ο Κ είχε ένα ακίνητο αξίας €100.000 αλλά και χρέος ίσης αξίας στην εφορία κατά τον θάνατό του χωρίς να έχει συντάξει διαθήκη: Σήμερα μπορεί να κατασχεθεί τόσο το ακίνητο όσο και οποιοδήποτε άλλο περιουσιακό στοιχείο ανήκει στον γιο Α (ΑΚ 1901). Με τη νέα πρόταση όμως οι πιστωτές μπορούν να κατασχέσουν μόνο τα περιουσιακά στοιχεία που σχετίζονται άμεσα με την κληρονομία.
4. Eκμίσθωση Διαμερίσματος: Ο γιος Α μπορεί να εκμισθώσει το ακίνητο που απέκτησε μέσω της κληρονομιάς χωρίς φόβο ότι οι υποχρεώσεις των χρεών θα επηρεάσουν την προσωπική του περιουσία βάσει των νέων κανόνων.
5. Pώτηση Πώλησης Διαμερίσματος: Εάν ο A αποφασίσει να πωλήσει το ακίνητο που έχει αποκτήσει μέσω της κλήρου: Σύμφωνα με τους νέους κανόνες εάν πωλήσει κάποιο αντικείμενο της κλήρου τότε ενδέχεται να ευθύνεται προσωπικά για τυχόν υποχρεώσεις εκτός αν χρησιμοποιήσει τα έσοδα για πληρωμή των χρεών.
6. Kατανομή Περιουσίας μετά Θάνατο: Όταν η μητέρα αφήνει όλο her estate στην κόρη A: Ο γιος B μπορεί πλέον μόνο να ζητήσει χρηματική αποζημίωση αντί για αναγνώριση δικαιώματος επί συγκεκριμένων στοιχείων της περιουσίας.

Κληρονομικά Θέματα και Διαδικασίες

Ο 85χρονος Κ, χήρος, είχε μια μακροχρόνια σχέση με την Α, 75 ετών, για δύο δεκαετίες. Η γνωριμία τους ξεκίνησε μετά τον θάνατο της συζύγου του Σ. Τα τελευταία πέντε χρόνια ο Κ υπέφερε από σοβαρές ασθένειες και χρειάζονταν συχνά νοσοκομειακή περίθαλψη. Όταν βρισκόταν στο σπίτι του απαιτούσε σημαντική βοήθεια για τις καθημερινές του ανάγκες. Ο Κ είχε αποκτήσει δύο γιους με τη Σ: τους Γ1 και Γ2, οι οποίοι είναι πλέον ενήλικοι και διατηρούν επαφή μαζί του αλλά ζουν σε διαφορετικές πόλεις, γεγονός που περιορίζει την υποστήριξή τους. Επιπλέον, δεν είχαν αποδεχθεί ποτέ τη σχέση του πατέρα τους με την Α.

Με τον θάνατο του Κ χωρίς να έχει αφήσει διαθήκη (αδιάθετος),ποια είναι η διαδικασία κληρονομίας; Σύμφωνα με το ισχύον δίκαιο (ΑΚ 1813),οι μοναδικοί κληρονόμοι είναι οι γιοί Γ1 και Γ2. Αυτοί έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν από την Α να παραδώσει το διαμέρισμα όπου διέμενε ο Κ.

Σύμφωνα με τις νέες προτάσεις (Νέες ΑΚ 1808, 1817, 1818), οι Γ1 και Γ2 παραμένουν οι μόνοι κληρονόμοι του Κ (κάθε ένας λαμβάνει το μισό της κληρονομιάς).Η Α δικαιούται να κρατήσει τα προσωπικά αντικείμενα καθώς επίσης μπορεί να συνεχίζει να μένει στο διαμέρισμα για ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Κ. Επίσης, επειδή η Α προσέφερε ουσιαστική βοήθεια στον Κ χωρίς αντάλλαγμα κατά τη διάρκεια της ασθένειάς του και δεδομένου ότι ο ίδιος δεν είχε προβλέψει κάτι διαφορετικό στην περιουσία του, έχει δημιουργηθεί υπέρ της εκ νόμου κληροδοσία που επιβαρύνει τους Γ1 και Γ2 με χρηματικό ποσό ανάλογο των υπηρεσιών που προσέφερε.

Σε άλλη περίπτωση έχουμε έναν άγαμο άνδρα ηλικίας 30 ετών που σκοτώθηκε σε τροχαίο ατύχημα χωρίς σύζυγο ή παιδιά ούτε διαθήκη. Οι γονείς Μ και Π ζουν ακόμα αλλά είχαν χωρίσει όταν αυτός ήταν παιδί.

Κατά το ισχύον δίκαιο: Οι γονείς Μ και Π είναι οι νόμιμοι κληρονόμοι κι έτσι κάθε ένας θα λάβει το μισό από τα περιουσιακά στοιχεία συμπεριλαμβανομένων των τριών διαμερισμάτων που μεταβίβασε η μητέρα στον K μέσω γονικής παροχής (ΑΚ 1815). Σύμφωνα με τις νέες προτάσεις: Η Μ μπορεί εντός τεσσάρων μηνών από την ενημέρωση σχετικά με τον θάνατο να ζητήσει επιστροφή μέρους των ακινήτων από τον Π λόγω της προηγούμενης μεταβίβασης.

Ο ιδιοκτήτης μιας ξενοδοχειακής μονάδας έχει δύο παιδιά: τον Α από τον πρώτο γάμο κι έναν Β από δεύτερη σύζυγο Σ2. Ο Α ενδιαφέρεται πολύ για την επιχείρηση ενώ ο Β ακολουθεί διαφορετική κατεύθυνση επαγγελματικά.

Εφόσον ο ιδιοκτήτης δεν θέλει να μεταβιβάσει άμεσα την επιχείρηση στον A όσο ζει θα μπορούσε μέσω μιας έγκυρης διαθήκης να καθορίσει ότι αυτή θα περάσει στον A μετά θανάτου αλλά αυτό δεν παρέχει καμία εγγύηση ότι θα συμβεί πράγματι καθώς η διάταξη μπορεί πάντα ν’ ανακληθεί οποτεδήποτε πριν πεθάνει.

Η διαχείριση κληρονομικών ζητημάτων μπορεί να είναι περίπλοκη και σε ορισμένες περιπτώσεις, οι αποφάσεις που λαμβάνονται μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και στη διάλυση μιας επιχείρησης. Σύμφωνα με το άρθρο 483 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, η δυνατότητα επιδίκασης της επιχείρησης σε έναν κληρονόμο εξαρτάται από τη ρευστότητα αυτού, καθώς θα πρέπει να αποδώσει στους υπόλοιπους την αξία του μεριδίου τους, κάτι που δεν είναι πάντα εφικτό. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αβεβαιότητα που προκύπτει από μια διαθήκη μπορεί να αναγκάσει τον Κ να μεταβιβάσει την επιχείρησή του όσο είναι εν ζωή, ίσως κρατώντας την επικαρπία ή υπό όρους μέχρι τον θάνατό του. Ωστόσο, τέτοιες λύσεις συχνά δεσμεύουν τον Κ περισσότερο απ’ ότι θα ήθελε και δυσχεραίνουν τη διαχείριση της περιουσίας.

Στο πλαίσιο ενός προτεινόμενου σχεδίου: Ο Κ έχει τη δυνατότητα να συντάξει μια κληρονομική σύμβαση αιτία θανάτου (σύμφωνα με τις νέες ΑΚ 1798 επ.), μέσω της οποίας παραχωρεί την επιχείρηση στον Α. Αυτή η συμφωνία είναι δεσμευτική για τον Κ και δεν μπορεί να ανακληθεί μονομερώς εκτός αν πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις.Ενώ ζει ο Κ, έχει πλήρη ελευθερία στη διαχείριση της επιχείρησής του όπως εκείνος θεωρεί σκόπιμο. Επιπλέον, όταν ο Κ διαθέτει ρευστότητα στο μέλλον, μπορεί επίσης να συνάψει συμφωνίες με τους Β και Σ ώστε καθένας από αυτούς να παραιτηθεί εκ των προτέρων από τις αξιώσεις τους στη νόμιμη μοίρα έναντι ανταλλάγματος (για παράδειγμα: στον Σ μεταβιβάζει ένα ακίνητο ενώ στον Β παρέχει ένα χρηματικό ποσό απαραίτητο για την επαγγελματική του αρχή). Σε κάθε περίπτωση,ο Κ έχει τη δυνατότητα μέσω διαθήκης να αφήσει περαιτέρω περιουσιακά στοιχεία στους Β και Σ αν το θελήσει.

Είναι σημαντικό ότι η παραίτηση από τη νόμιμη μοίρα αποκτά πρακτική σημασία ακόμα κι αν αυτή μετατραπεί σε ενοχική αξίωση σύμφωνα με το προτεινόμενο σχέδιο διότι απαιτεί ρευστότητα από τον κληρονόμο για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του.

Η σημασία αυτών των κληρονομικών συμβολαίων στην επιχειρηματική συνέχεια έχει γίνει εμφανής σε χώρες της Ευρώπης (όπως Γερμανία και Ελβετία), όπου αυτές οι συμβάσεις έχουν παραδοσιακά αναγνωριστεί. Οι λόγοι που είχαν οδηγήσει στην απαγόρευσή τους στην Ελλάδα δεν ανταποκρίνονται πλέον στις σύγχρονες ανάγκες.

Ο ηλικιωμένος Κ είναι χήρος χωρίς παιδιά και κατέχει ένα μοναδικό διαμέρισμα στο οποίο κατοικεί αλλά αντιμετωπίζει έλλειψη ρευστού χρήματος. Υποσχέθηκε στη γειτόνισσα Γ ότι θα της αφήσει το διαμέρισμά του αν εκείνη φροντίζει γι’ αυτόν μέχρι τον θάνατό του. Έχει δύο ανηψιές Α και Β που ζουν μακριά στην πόλη τους. Πώς μπορεί ο K ν’ εξασφαλίσει ότι το διαμέρισμα θα πάει πράγματι στη Γ μετά το θάνατό του; Σύμφωνα με τα ισχύοντα: Μια πιθανή συμφωνία μεταξύ K και Γ όπου ο K διορίζει τη Γ ως κληρονόμο ή δεσμεύεται μέσω μιας διαθήκης προς αυτήν είναι άκυρη (ΑΚ 368). Αν δεν υπάρξει τέτοια διάταξη τότε το ακίνητο θα περάσει στις ανηψιές Α και Β (ΑΚ 1814) χωρίς τίποτα για τη Γ.

Ακόμη κι αν καταρτίσει μια διάθεση υπέρ της Γ αυτή μπορεί ανά πάσα στιγμή ν’ ανακληθεί από τον K οδηγώντας τελικά σε μια εν ζωή σύμβαση πώλησης πχ., ψιλής κυριότητας στο ακίνητο προς τη Γ.
Ωστόσο εάν η Γ αποτύχει τελικά ν’ ασχοληθεί μαζί του δημιουργούνται πολύπλοκα ζητήματα τα οποία απαιτούν ιδιαίτερες λύσεις.

Σύμφωνα με το νέο σχέδιο: Ο K κι η G μπορούν ν’ υπογράψουν μία κληρονομική σύμβαση αιτία θανάτου όπου ο K διορίζει ως κληρονόμο τη G αφήνοντάς της έτσι το σπίτι ενώ εκείνη αναλαμβάνει υποχρέωση φροντίδας προς αυτόν (Νέες ΑΚ 1798 επ.). Ο K δεν δύναται πλέον μέσω άλλης διάταξης ν’ αλλάξει ποιο πρόσωπο θα πάρει τελικά το σπίτι εκτός εάν πληρούνται οι νόμιμες διαδικασίες αποδέσμευσης απ’ αυτήν την συμφωνία.
Επιπλέον ακόμα κι αν δεν υπάρξει τέτοιου είδους σύμβαση υπάρχει νομολογιακή πρόβλεψη υπέρ της G για χρηματική αξίωση ανάλογη των υπηρεσιών φροντίδας που προσέφερε στον K κατά διάρκεια ζωής αυτού σύμφωνα με τις ανάγκες καλύφθηκαν.

Οι A & B αποτελούν παντρεμένο ζευγάρι έχοντας έναν γιο C.Θέλουν όταν ένας εκ των δύο πεθάνει ,ο άλλος σύντροφος ν’ αποκτήσει όλα τα περιουσιακά στοιχεία πριν αυτά καταλήξουν στον C μετά τον τελευταίο θανάσιμο γεγονός. Ποιές επιλογές έχουν; Σύμφωνα μ΄ όσα ισχύουν σήμερα : Η μόνη επιλογή για A & B είναι κάθε ένας ξεχωριστά ν΄ συντάξουν μία προσωπική διάθεση όπως ανέφεραν προηγούμενοι κανόνες αφού κοινές διαθέσεις απαγορεύονται βάσει ΝΔ1717 καθώς επίσης ούτε οι συμβολαιογραφικές πράξεις προβλέπονται κατά ΝΔ368.
Ωστόσο ούτε έτσι καλύπτoυν πλήρως τις ανάγκες τους γιατί υπάρχουν αρκετές αβεβαιότητες:

• a): Η κάθε προσωπική διάθεση δύναται οποτεδήποτε ν΄ανακληθεί προκαλώντας αμφισβήτησή σχετικά μ΄την πραγματικότητα εφαρμογής αυτής
• b): Το γεγονός πως κάποιος εγκαθιστά ως κύριο δικαιούχο άλλο σύντροφο ενώ δίνει στα παιδιά μόνο καταπιστευματοδόχο δικαιώματα προσβάλλει ουσιαστικά τα νόμιμα δικαιώματα όλων εμπλεκομένων

Κατ ‘επίκεντρο λοιπόν : Οι A & B μπορούν τώρα πια αντίστοιχα , μέσα στα πλαίσια νέας διαδικασίας , δημιουργώντας μία νέα μορφή συμβολαιογραφικής πράξης αιτίας θανάτου ώστε καθένας εξ αυτών διορίζει ως κύριο δικαιούχο αντίστοιχα άλλον/ην σύντροφο ενώ προβλέπει πως μετά τυχόν δεύτερης απώλειας όλα τα περιουσιακά στοιχεία περνούν κατευθείαν στο C(Νέα ΑΚ1798 επ.).
Η συγκεκριμένη διαδικασία παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια καθώς κανείς δε δύναται εύκολα πλέον αλλαγές επί αυτής χωρίς συναίνεση όλων εμπλεκομένων πλευρών ωστόσο εξακολουθούν φυσικά όλοι αυτοί οι συμμετέχοντες έχουν πλήρεις δυνατότητες αξιοποίησης όσον αφορά τυχόν άλλα θέματα οικονομικής φύσεως κατά διάρκεια ζωής τους .
Ο C λοιπόν γίνεται μοναδικός δικαιούχος επί τελευταίου αποθανόντος συζύγου ενώ παράλληλα κρατούν όλες τις απαιτήσεις πάνω στα πρώην ενεργητικά στοιχεια/περουσίες

Κληρονομικά Δικαιώματα και Διατάξεις

Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα (ΑΚ 1825), η Σ μπορεί να παραιτηθεί από τη νόμιμη κληρονομική της μοίρα μόνο εάν οι Κ και Σ έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης. Αντίστοιχα, ο Κ μπορεί να παραιτηθεί από την κληρονομική διαδοχή της Σ σε περίπτωση που αυτή αποβιώσει. Με το προτεινόμενο σχέδιο, μέσω μιας συμφωνίας μεταξύ των δύο, είναι δυνατή η παραίτηση όχι μόνο από τη νόμιμη μοίρα αλλά και γενικά από τα δικαιώματα στην κληρονομία του άλλου συζύγου (νέες 1838 επ.). Εφόσον η παραίτηση αφορά το σύνολο του κληρονομικού δικαιώματος, ο επιζών σύζυγος δεν θα έχει καμία αξίωση ως κληρονόμος στην εξ αδιαθέτου διαδοχή του αποθανόντος.

Ο Κ έχει δύο παιδιά,τον Α και τη Β. Ο Α δεν έχει επικοινωνήσει με τον πατέρα του εδώ και πάνω από δέκα χρόνια και δείχνει πλήρη αδιαφορία για εκείνον, ενώ κατά περιόδους τον έχει προσβάλλει παρά τις σημαντικές χρηματικές δωρεές που του έχει κάνει. Μπορεί ο Κ να αποκλείσει τον Α από την κληρονομιά; Σύμφωνα με το ισχύον δίκαιο: Οι λόγοι αποκλήρωσης αναφέρονται περιοριστικά στον νόμο (ΑΚ 1839). Η μακρόχρονη αδιαφορία ή η αγνωμοσύνη δεν συνιστούν λόγους αποκλήρωσης. Έτσι, ο Κ δεν μπορεί να αποκληρώσει πλήρως τον Α, ο οποίος δικαιούται τη νόμιμη μοίρα του. Με το προτεινόμενο σχέδιο: Η σοβαρή αντικοινωνική συμπεριφορά που εκδηλώνεται μέσω αχαριστίας ή περιφρόνησης προς τον γονέα επιτρέπει την αποκλήρωση σύμφωνα με την νέα διάταξη (ΑΚ 1833).

Μετά το θάνατο του Κ, τα τέσσερα εγγόνια του – Α, Β, Γ και Δ – είναι οι νέοι συγκληρονόμοι. Το μοναδικό τους περιουσιακό στοιχείο είναι μια παλιά κατοικία που απαιτεί σημαντικές δαπάνες συντήρησης. Οι Β, Γ και Δ δεν ενδιαφέρονται για αυτό το ακίνητο ενώ ο Α θέλει να το ανακαινίσει είτε για ενοικίαση είτε για προσωπική χρήση. Τι επιλογές έχει; Σύμφωνα με την τρέχουσα νομοθεσία: Ο κάθε συγκληρονόμος μπορεί να ζητήσει δικαστική διανομή της κληρονομίας αν οι υπόλοιποι συγκληρονόμοι δεν συμφωνούν σε εκούσια διανομή (ΑΚ 1887). Αν η αυτούσια διανομή είναι ανέφικτη ή ασύμφορη – όπως συμβαίνει σε μια κατοικία – τότε το δικαστήριο θα αποφασίσει πωλήσεις μέσω πλειστηριασμού (ΚΠολΔ 483), όπου οι συγκληρονόμοι θα λάβουν ένα ποσό πιθανώς χαμηλότερης εμπορικής αξίας.

Σύμφωνα με τις νέες προτάσεις: Αν η αυτούσια διανομή είναι ανέφικτη ή ασύμφορη σύμφωνα με την νέα διάταξη (ΑΚ 1883), τότε ο συγκληρονόμος που ζητά τη διανομή μπορεί επίσης να αιτηθεί όλο το ακίνητο έναντι τιμής ίσης με την εμπορική αξία.

Ο Α καταδικάστηκε επειδή απέσπασε παράνομα χρήματα από τον πατέρα του Κ πριν αυτός πεθάνει χωρίς διαθήκη. Έχει δικαίωμα συμμετοχής στην κηδεμονία; Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες: Ναι! Η νομοθεσία αναφέρει ότι στους περιοριστικούς λόγους αναξιοπιστίας των κηδεμόνων δεν συμπεριλαμβάνεται ούτε κακούργημα ούτε σοβαρό πλημμέλημα εκτός αν πρόκειται για ανθρωποκτονίες ή ψευδείς καταγγελίες κατά των διαθέτων.

Ωστόσο στο νέο σχέδιο προβλέπεται ότι ένας συγγενής που διέπραξε οικονομικό έγκλημα κατά ενός συγγενή θεωρείται ανάξιος προς κίνηση διαδικασιών μετά θάνατον αν υπάρξει σχετική αγωγή άλλου συγγενή (νέα ΑΚ1858).

Ειδικές Περιπτώσεις

L λίγους μήνες μετά θάνατο της γυναίκας K ,ο άντρας S καταδικάστηκε λόγω βιασμού της . Εφόσον K πέθανε χωρίς αφήνει καμία γραπτή δήλωση ,δικαιούται S κάποιο μέρος απ’την περιουσία ; Κατά τους ισχύοντες κανόνες : ΝΑΙ ! Όμως στο νέο σχέδιο προβλέπεται ότι οποιαδήποτε τελεσίδικη ποινή κατά ενός συγγενή λόγω εγκληματικής πράξης εις βάρος ζωής , υγείας ή γενετήσιων ελευθεριών συνεπάγεται αυτομάτως απαγορευμένη συμμετοχή στην περιουσία .

Διαθήκη και Διαχείριση Κληρονομίας: Νομικές Πτυχές

Στη διαθήκη του Κ, αναφέρεται ότι ο Ε απαλλάσσεται από οποιαδήποτε υποχρέωση σχετικά με τη διαχείριση της κληρονομιάς που ανήκει στον Α. Είναι αυτή η διάταξη έγκυρη; Σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο, η απαλλαγή του Ε από περιορισμούς είναι αποδεκτή (ΑΚ 2022).

Ωστόσο, σύμφωνα με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, για τις περιπτώσεις ανηλίκων που βρίσκονται υπό επιτροπεία ή άτομα που έχουν δικαστική συμπαράσταση, η ευθύνη της διαχείρισης της κληρονομίας ανήκει κυρίως στον επίτροπο ή τον δικαστικό συμπαραστάτη. Αν ο διαθέτης επιθυμεί να αναλάβει τη διαχείριση ο εκτελεστής της διαθήκης, τότε αυτός θα πρέπει να ακολουθεί τις διαδικασίες που ισχύουν για τους επιτρόπους ή τους δικαστικούς συμπαραστάτες κατά την διοίκηση των περιουσιακών στοιχείων των προστατευόμενων προσώπων (όπως π.χ. οι σχετικές δικαστικές αποφάσεις). Ο διαθέτης δεν έχει τη δυνατότητα να απαλλάξει τον εκτελεστή από αυτές τις υποχρεώσεις.

Κατά συνέπεια, η πρόβλεψη στην διαθήκη του Κ σχετικά με την απαλλαγή του Ε δεν μπορεί να θεωρηθεί έγκυρη.