Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Λιβύη: Η ανάγκη για διαπραγματεύσεις με τον Χαλίφα Χαφτάρ
Ο Επίτροπος Μετανάστευσης της ΕΕ, Μάγκνους Μπρούνερ, δήλωσε στο Politico ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί με τον «ισχυρό άνδρα» της Λιβύης, Χαλίφα Χαφτάρ, ο οποίος έχει στενές σχέσεις με τη Ρωσία. Ο στόχος είναι να αποτραπεί ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν από το να εντείνει τη ροή μεταναστών προς την Ευρώπη.
«Η αύξηση της ρωσικής επιρροής στη Λιβύη μας ανησυχεί ιδιαίτερα και γι’ αυτό πρέπει να εστιάσουμε στην κατάσταση εκεί», ανέφερε ο Μπρούνερ κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε την Παρασκευή στο Politico, στο πλαίσιο συνόδου κορυφής των υπουργών Εσωτερικών στην περιοχή των Βαυαρικών Άλπεων. «Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος η Ρωσία…να χρησιμοποιήσει τους πρόσφυγες ως εργαλείο πίεσης κατά της Ευρώπης.Αυτή η στρατηγική είναι ήδη σε εφαρμογή και φοβόμαστε ότι μπορεί να επεκταθεί στη Λιβύη», πρόσθεσε.
Τα σχόλια του Μπρούνερ έρχονται μετά από ένα επεισόδιο όπου ο Χάφταρ απέκλεισε τον επίτροπο από μια επίσκεψη στη Βεγγάζη μαζί με υπουργούς από την Ιταλία, την Ελλάδα και τη Μάλτα που προσπαθούν να περιορίσουν τις μεταναστευτικές ροές από τη Βόρειο Αφρική.
Λίβυοι αξιωματούχοι χαρακτήρισαν τον Μμπρούνερ «ανεπιθύμητο» λόγω του φόβου ότι οι ευρωπαίοι διπλωμάτες θα μπορούσαν να νομιμοποιήσουν μια κυβέρνηση που δεν αναγνωρίζεται διεθνώς. Σύμφωνα με πληροφορίες του Politico, οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι αρνήθηκαν ακόμη και φωτογραφίες κατά τη διάρκεια συναντήσεων με τους υπουργούς του Χαφτάρ.
Διαρκείς συνομιλίες παρά τις προκλήσεις
Ο Μμπρούνερ υπογράμμισε ότι παρά τις δυσκολίες στις προηγούμενες επαφές τους με τον Χάφταρ, η ΕΕ σκοπεύει να συνεχίσει τις συνομιλίες μαζί του. Ο πολέμαρχος ελέγχει το ανατολικό τμήμα της χώρας μέσω στρατιωτικής δικτατορίας ενώ συνεργάζεται στενά με τη Ρωσία.
“Στη Βεγγάζη δεν είχαμε σαφή εικόνα για τα άτομα που συμμετείχαν στις συζητήσεις”, είπε ο Μμπρούνεερ. “Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι συνομιλίες μας τελικά να μην πραγματοποιηθούν. Ωστόσο είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή για νέες επαφές”, συμπλήρωσε.
Η κατάσταση των μεταναστών στην Ευρώπη
Η κατάσταση γίνεται ολοένα πιο επιτακτική καθώς χώρες όπως η Ιταλία και η Ελλάδα εκδηλώνουν ανησυχία για την αύξηση των αιτούντων άσυλο που φθάνουν μέσω θαλάσσης από τη Λιβύη. Παρά το γεγονός ότι οι παράτυποι διάδρομοι προς την ΕΕ μειώθηκαν κατά 20% το πρώτο εξάμηνο του 2025 σε σύγκριση με πέρσι, οι αφίξεις μέσω κεντρικής Μεσογείου αυξήθηκαν σημαντικά.
Aπαντώντας σε αυτή την αύξηση αιτούντων ασύλου από τη Λιβύη, η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε προσωρινά (τριών μηνών) αναστολή επεξεργασίας αιτήσεων ασύλου για όσους φθάνουν δια θαλάσσης – μία κίνηση που έχει προκαλέσει σφοδρή αντίθεση από οργανώσεις ανθρωπιστικών δικαιωμάτων.
Οι προοπτικές διαλόγου μεταξύ ΕΕ και Χάφταρου
The Mbruner noted that the risks posed by Putin’s influence in Libya leave Europe with little choice but to engage in dialog with haftar and “to lay our options on the table regarding migration diplomacy.” This could involve linking migration negotiations to issues such as growth aid for Libya or facilitating Libyans in obtaining European visas.
This Tuesday, EU interior ministers are expected to discuss how to address the situation in Libya during an informal summit in Copenhagen attended by Mbruner.
Libya remains a important concern for EU leaders as over 600,000 displaced individuals reside within its borders according to UNHCR data.