«Μαύρη τρύπα» 112,5 εκατομμυρίων ευρώ σε ένα διασυνοριακό πρόγραμμα συνολικού ύψους 450 εκατομμυρίων ευρώ που έλαβε η Ελλάδα από το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας (ISF) είναι υπό εξέταση από τις ελεγκτικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ευθύνη για τη διαχείριση των πόρων αυτού του προγράμματος είχε ανατεθεί σε ιδιωτική εταιρεία κατά την περίοδο που υπουργός Μετανάστευσης ήταν ο Νότης Μηταράκης.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκή έρευνα, η οποία ξεκίνησε μετά από καταγγελίες οργανώσεων που δραστηριοποιούνται σε διάφορες διασυνοριακές δράσεις, αποκαλύφθηκε ότι από τα 450 εκατομμύρια ευρώ, τα 112,5 εκατομμύρια δαπανήθηκαν χωρίς καμία εποπτεία. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι παρά τις σοβαρές ενδείξεις για κακοδιαχείριση κοινοτικών κονδυλίων, η ΕΕ συνέχισε να εκταμιεύει χρήματα και μάλιστα το 2022 αύξησε τη χρηματοδότηση κατά επιπλέον 15,83 εκατ. ευρώ χωρίς να έχει προηγηθεί ουσιαστική διόρθωση διαδικασιών ή εγκατάσταση αξιόπιστου μηχανισμού παρακολούθησης της χρηματοροής.
Η πρόσθετη χρηματοδότηση των 15,83 εκατ. ευρώ προκάλεσε έντονες αντιπαραθέσεις μεταξύ υπουργών Μετανάστευσης και του Μαξίμου. Υπήρξαν πληροφορίες ότι στέλεχος του Μαξίμου πίεζε τους αρμόδιους υπουργούς να ολοκληρώσουν τη διαδικασία είσπραξης αυτών των επιπλέον κονδυλίων μέσω της ίδιας εταιρείας χωρίς πρώτα να έχει κλείσει η «μαύρη τρύπα» των 112,5 εκατ., έστω και λογιστικά.
Ο Δημήτρης Καιρίδης αρνήθηκε να υπογράψει σύμβαση επέκτασης του συγκεκριμένου ευρωπαϊκού προγράμματος κατά την σύντομη θητεία του ως υπουργός Μετανάστευσης (2023-2024), εφόσον παρέμενε ανοιχτή η «μαύρη τρύπα» στην αρχική σύμβαση. Σύμφωνα με πληροφορίες από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς της ΕΕ, ο Καιρίδης δεχόταν πιέσεις από στενό συνεργάτη του πρωθυπουργού για την απομάκρυνσή του από το υπουργείο και αντικαταστάθηκε τελικά από τον Νίκο Παναγιωτόπουλο.
Ο Παναγιωτόπουλος είχε δείξει πειθαρχία στο Υπουργείο Άμυνας υπογράφοντας συμβάσεις όπως αυτές για τα εκπαιδευτικά αεροσκάφη στην Καλαμάτα και τα γαλλικά μαχητικά Rafale. Ωστόσο αυτήν τη φορά δίσταζε να υπογράψει την επέκταση της σύμβασης χωρίς πρώτα να έχει κλείσει η «μαύρη τρύπα», κάτι που είχε αρνηθεί επίσης ο προκάτοχός του στο Υπουργείο Μετανάστευσης.
Καθώς οι πιέσεις προς τον νέο υπουργό γίνονταν όλο και πιο έντονες, τελικά αποφάσισε μια μέση λύση: προχώρησε στην επιμήκυνση της επίμαχης σύμβασης αλλά με ποσοστό μειωμένο κατά 40% σε σχέση με την αρχική συμφωνία. Αυτή η επιλογή εξαγρίωσε τους κύκλους στο Μαξίμου κι έτσι άρχισε μια συντονισμένη εκστρατεία δυσφήμισης εις βάρος του Παναγιωτόπουλου σχετικά με την αποτελεσματικότητα στη διεκπεραίωση των καθηκόντων του ώστε στον επόμενο ανασχηματισμό να είναι ένας εκ των λίγων υπουργών που θα αντικαθίστανται.
Όλη αυτή η κατάσταση είναι γνωστή στους ελέγχους της ΕΕ και περιλαμβάνεται στον φάκελο που έχουν συντάξει προς αποστολή στην Ευρωπαία εισαγγελέα Λάουρα Κοβέσι.
Από τα κυριότερα ταμεία και προγράμματα στα οποία βασίζεται η Ελλάδα για τη χρηματοδότηση σχετικών δράσεων στον τομέα της μετανάστευσης περιλαμβάνουν:
- Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (AMIF) 2021-2027
Συνολικός προϋπολογισμός: 407,7 εκατ.ευρώ.
- Border Management and Visa Policy Instrument (BMVI)
Προϋπολογισμός: 1 δισ. ευρώ.
- Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας ISF
Προϋπολογισμός: 44 εκατ. ευρώ.
- Μέσο Υποστήριξη Έκτακτης Ανάγκης
Προϋπολογισμός: συνολικά περίπου 1 δισ., συμπεριλαμβανόμενων διεθνών οργανώσεων όπως UNHCR κλπ.
Από το έτος 2015 μέχρι σήμερα έχουν χορηγηθεί περίπου συνολικά γύρω στα 3 δισεκατομμύρια ευρώ για θέματα μεταναστευσής στην Ελλάδα ενώ έχουν απορροφηθεί περίπου δύο δισεκατομμύρια πενήντα τρία εκατομμύρια euros . Οι δηλωμένες δ expenditures περιλαμβάνουν έργα υποδοχής νέων κέντρων καθώς επίσης ενίσχυση λειτουργίας υγειονομικών μονάδων καθώς επίσης στήριξη ευάλωτων ομάδων όπως ανήλικοι ασυνόδευτοι ή επιστροφές μεταναστών μέσω ειδικών μηχανισμών επανένωσης .