Νέες Πολιτικές για τη Μετανάστευση και το Άσυλο στην Ευρώπη

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προωθεί ένα ενισχυμένο πλαίσιο επιτήρησης και προστασίας σχετικά με τις πολιτικές μετανάστευσης, ασύλου και τις σχέσεις με τρίτες χώρες. Σε κλίμα συνεργασίας, το Συμβούλιο της ΕΕ σε συνδυασμό με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν καταλήξει σε συμφωνία για τον κατάλογο των ασφαλών χωρών προέλευσης. Η δανική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ μαζί με τους διαπραγματευτές του Κοινοβουλίου έχουν συμφωνήσει στον πρώτο κατάλογο ασφαλών χωρών που θα ισχύσει στην Ένωση.

Αυτός ο κατάλογος θα διευκολύνει τα κράτη μέλη να επεξεργάζονται πιο γρήγορα τις αιτήσεις ασύλου,καθιστώντας έτσι τις διαδικασίες πιο αποτελεσματικές για εκείνους που είναι απίθανο να λάβουν προστασία εντός της ΕΕ.

Η δυνατότητα δημιουργίας ενός καταλόγου ασφαλών χωρών αποτελεί κρίσιμο στοιχείο του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο που αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή από την 12η Ιουνίου 2026. Η συμφωνία αυτή έρχεται λιγότερο από δύο εβδομάδες μετά την ολοκλήρωση της θέσης του Συμβουλίου σχετικά με τον σχετικό κανονισμό. Αυτή η ταχεία πρόοδος στη νομοθετική διαδικασία αντανακλά την έκκληση των ηγετών κρατών-μελών της ΕΕ για επιτάχυνση των εργασιών γύρω από τη μεταναστευτική πολιτική, ειδικά όσον αφορά στις έννοιες των ασφαλών τρίτων χωρών.

Κανονισμός για Ασφαλείς Χώρες Προέλευσης

Σύμφωνα με την τρέχουσα συμφωνία, οι χώρες που θα χαρακτηριστούν ως ασφαλείς στο επίπεδο της ΕΕ περιλαμβάνουν: Μπαγκλαντές, Κολομβία, Αίγυπτος, Ινδία, Κόσοβο, Μαρόκο και Τυνησία.Οι υποψήφιες χώρες προς ένταξη στην Ένωση μπορούν επίσης να θεωρούνται ως ασφαλείς εκτός εάν:

• Υπάρχει κατάσταση διεθνούς ή εσωτερικής ένοπλης σύγκρουσης στη χώρα αυτή.
• Έχουν επιβληθεί περιοριστικά μέτρα που πλήττουν τα θεμελιώδη δικαιώματα εκεί.
• Το ποσοστό θετικών αποφάσεων από τις αρμόδιες αρχές των κρατών-μελών είναι άνω του 20% για αιτήσεις διεθνούς προστασίας από πολίτες αυτής της χώρας.

Ταχεία Διαδικασία Χορήγησης Ασύλου

Η έννοια μιας ασφαλούς χώρας προέλευσης δίνει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να εφαρμόσουν ένα ειδικό σύστημα εξέτασης αιτήσεων διεθνούς προστασίας. Σύμφωνα με τον κανονισμό του 2024 σχετικά με τη διαδικασία ασύλου στο πλαίσιο του Συμφώνου αυτού, οι χώρες καλούνται να εφαρμόσουν γρήγορη διαδικασία χορήγησης ασύλου στους αιτούντες από αυτές τις χώρες και μπορούν να το κάνουν είτε στα σύνορα είτε στις ζώνες διέλευσης.

The rules regarding safe countries of origin are based on the premise that applicants from such a country are considered to have sufficient protection against the risk of persecution or serious violations of their basic rights. Non-EU countries can only be classified as safe if they meet high security criteria.

Kράτη μέλη θα έχουν επίσης τη δυνατότητα διατήρησής τους εθνικών καταλόγων ασφαλών χωρών εκτός αυτών που περιλαμβάνει ο ευρωπαϊκός κατάλογος. Ο κανονισμός αυτό προβλέπει επίσης την επιτάχυνση εφαρμογής συγκεκριμένων διατάξεων του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο μόλις τεθεί σε ισχύ (δηλαδή την ημέρα δημοσίευσής του). Ο κατάλογος αυτό θα αρχίσει να εφαρμόζεται παράλληλα με τον κανονισμό περί διαδικασίας ασύλου στις 12 Ιουνίου 2026.