Η Στεγαστική Κρίση στην Ελλάδα: Αιτίες και Επιπτώσεις

Εάν ο Οργανισμός Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ) είχε παραμείνει σε λειτουργία, θα υπήρχαν επιπλέον 170.000 κατοικίες διαθέσιμες στην αγορά. Η κατάργησή του από την τρόικα έγινε για λόγους που παραμένουν ασαφείς ή προφανείς. Στη συνέχεια, η Νέα Δημοκρατία ανέστειλε τις εισφορές τόσο των εργαζομένων όσο και των εργοδοτών, με αποτέλεσμα η χώρα μας να έχει μόλις 1% κοινωνική κατοικία σε σύγκριση με το 20% που παρατηρείται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή η κατάσταση έχει οδηγήσει στη στεγαστική κρίση, που είναι ίσως το πιο σοβαρό πρόβλημα για τους νέους της Ελλάδας, οι οποίοι αναγκάζονται να μένουν στα παιδικά τους δωμάτια μέχρι την ηλικία των 30 ή και 35 ετών χωρίς να δημιουργούν δικές τους οικογένειες.

Η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο δύσκολη λόγω της stagnation στους μισθούς στην Ελλάδα. Οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα λαμβάνουν τον ίδιο μισθό με εκείνον ενός νεοεισερχόμενου στην αγορά εργασίας εδώ και πάνω από μια δεκαετία, καθώς δεν έχουν υπάρξει ωριμάνσεις (τριετίες).Ανάμεσα στους παράγοντες που συμβάλλουν στο στεγαστικό πρόβλημα περιλαμβάνονται ο υπερτουρισμός μέσω πλατφορμών όπως το Airbnb, τα προγράμματα Golden visa και η πτώση στις οικοδομικές άδειες λόγω αυξημένου κόστους κατασκευής και περιορισμένης τραπεζικής χρηματοδότησης.

Μια σημαντική αιτία της στεγαστικής κρίσης είναι η απουσία του ΟΕΚ. Συνήθως δεν αναγνωρίζεται ότι αυτή είναι μια βασική αιτία για τα πιο ευάλωτα κοινωνικά στρώματα όπως οι άνεργοι, οι συνταξιούχοι και οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα. Μέχρι το 2010 που λειτουργούσε [σ.σ.: γιατί επέμενε η τρόικα στη διάλυσή του;], ο ΟΕΚ παρείχε περισσότερες από 1.500 κοινωνικές κατοικίες ετησίως. Αν είχε συνεχίσει τη δραστηριότητά του κατά την τελευταία δεκαπενταετία, θα είχαν κατασκευαστεί επιπλέον 22.500 κοινωνικές κατοικίες – διπλάσιες από αυτές που στοχεύουν τα προγράμματα «Σπίτι 1» και «Σπίτι 2», τα οποία λόγω κακού σχεδιασμού έχουν οδηγήσει σε αύξηση των τιμών στις παλαιές οικοδομές.

«Η κατάργηση του ΟΕΚ στο πλαίσιο των μνημονιακών πολιτικών δημιούργησε ένα μεγάλο κενό στη στεγαστική πολιτική της χώρας», δηλώνει ο πρόεδρος των εργαζομένων στους πρώην οργανισμούς ΟΕΚ / ΟΑΕΔ / Εργατικής Εστίας, Κωνσταντίνος Λιβέρης. Προσθέτει: «Η απουσία αυτού του οργανισμού εξηγεί εν μέρει γιατί η Ελλάδα βρίσκεται τελευταία στην Ε.E., όσον αφορά την κοινωνική κατοικία (λιγότερο από 1%), ενώ άλλες χώρες φτάνουν έως το 20%-30%.» Παράλληλα, ο ΟΕΚ προσέφερε επιδότηση στα επιτόκια στεγαστικών δανείων (τόσο μέσω τραπεζών όσο και μέσω πόρων του οργανισμού) για περισσότερα από 10 χιλιάδες δάνεια κάθε χρόνο.

Η έλλειψη αυτής της υποστήριξης σήμερα καθιστά τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα μη επιλέξιμους για τραπεζικά δάνεια. Συνολικά αν δεν είχε καταργηθεί ο ΟΕΚ θα μπορούσε να συμμετέχει/χρηματοδοτήσει την ανέγερση πάνω από 150 χιλιάδες κατοικιών συνολικά.

Τα στοιχεία της αρμόδιας Διεύθυνσης Πληροφορικής του ΟΕΚ δείχνουν τη σημαντική οικονομική συνδρομή αυτού του οργανισμού με μέσο ετήσιο ποσό εκταμίευσης περίπου €500 εκατομμυρίων σε προγράμματα στέγασης χωρίς να επηρεάζεται αρνητικά ο κρατικός προϋπολογισμός αφού χρηματοδοτούνταν αποκλειστικά από τις εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών.
Μετά την κατάργηση αυτού του φορέα δημιουργήθηκε έλλειμμα ύψους €7,5 δις ευρώ στα κρατικά στεγαστικά προγράμματα.