Ανακοίνωση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) αναγνωρίζει την αυξανόμενη πίεση που προκαλούν οι πρόσφατες αφίξεις προσφύγων και μεταναστών στη Γαύδο και την Κρήτη. Υπογραμμίζει ότι τα κράτη έχουν το δικαίωμα να διαχειρίζονται τα σύνορά τους και τη μη νόμιμη μετανάστευση, εφόσον συμμορφώνονται με τις διεθνείς και ευρωπαϊκές νομικές υποχρεώσεις. Ιδιαίτερα τονίζεται ότι η διαδικασία ελέγχου των συνόρων πρέπει να είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο.

Στην ανακοίνωσή του, ο Ύπατος Αρμοστής δήλωσε: «Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) αναγνωρίζει την πίεση που προκαλούν οι πρόσφατες αφίξεις στη Γαύδο και την Κρήτη. Τα κράτη έχουν το δικαίωμα να διαχειρίζονται τα σύνορά τους και να αντιμετωπίζουν τη μη νόμιμη μετανάστευση. Ο έλεγχος των συνόρων ενός κράτους, ωστόσο, πρέπει να γίνεται σύμφωνα με το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο. Η Ελλάδα έχει μακρά παράδοση στην παροχή προστασίας σε ανθρώπους που φεύγουν από τον πόλεμο και τις διώξεις.Αυτή η παράδοση πρέπει να διατηρηθεί.»

Η Υπηρεσία εκφράζει σοβαρή ανησυχία σχετικά με μια νομοθετική τροπολογία που κατατέθηκε στο Ελληνικό Κοινοβούλιο,η οποία προτείνει την αναστολή της δυνατότητας υποβολής αιτήσεων ασύλου για τρεις μήνες σε όσους φτάνουν μέσω πλοίων από τη Βόρεια Αφρική,χωρίς καταγραφή των αιτήσεών τους.Το δικαίωμα στο άσυλο είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα κατοχυρωμένο από διεθνείς κανονισμούς καθώς επίσης από ευρωπαϊκούς κι εθνικούς νόμους.

Ανεξαρτήτως των περιστάσεων ή της πίεσης στον τομέα της μετανάστευσης, οι χώρες οφείλουν να εξασφαλίζουν στους αιτούντες άσυλο πρόσβαση στις σχετικές διαδικασίες αξιολόγησης. Η επιστροφή ατόμων σε περιοχές όπου κινδυνεύει η ζωή ή η ελευθερία τους παραβιάζει τις αρχές του διεθνούς δικαίου περί μη επαναπροώθησης.

Ταυτόχρονα, το διεθνές δίκαιο επιτρέπει την επιστροφή εκείνων των ατόμων των οποίων οι αιτήσεις ασύλου απορρίπτονται μετά από κατάλληλη εξέταση ως μέρος ενός λειτουργικού συστήματος ασύλου.

Pολλοί άνθρωποι που επιχειρούν αυτόν τον επικίνδυνο διάπλου από τη Λιβύη προς την Ελλάδα είναι είτε πρόσφυγες είτε άνθρωποι που εγκαταλείπουν συγκρούσεις ή βία—ιδιαίτερα υπήκοοι Σουδάν—ενώ άλλοι μπορεί απλά να είναι οικονομικοί μετανάστες. Οι αιτούντες άσυλο δεν θα πρέπει να υφίστανται ποινικές συνέπειες αν παρουσιαστούν στις αρχές μόλις εισέλθουν στη χώρα.

Η Υπάτη Αρμοστεία παρέχει σταθερή στήριξη στο Λιμενικό Σώμα καθώς επίσης στις τοπικές αρχές προκειμένου αυτές ν’ ανταπεξέλθουν στην πίεση λόγω αυξημένων αφίξεων στα σύνορα της χώρας μας. Είναι έτοιμη ν’ υποστηρίξει τις αρχές στην ανάπτυξη βιώσιμων ανθρωπιστικών λύσεων απέναντι στις σημερινές προκλήσεις—μια διαδικασία που περιλαμβάνει τη γρηγορότερη διεκπεραίωση αιτήσεων ασύλου ώστε ν’ εντοπιστούν γρήγορα όσοι χρήζουν πραγματικής προστασίας.

Τέλος, η Ελλάδα μαζί με άλλα κράτη στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ δεν θα πρέπει ν’ αντιμετωπίσουν μόνες αυτές τις πιέσεις ενώ η Υπάτη Αρμοστεία θα συνεχίζει ν’ επισημαίνει τη σημασία μιας ισχυρότερης ευρωπαϊκής αλληλεγγύης καθώς επίσης μοιρασιάς ευθυνών προς στήριξη χωρών πρώτης γραμμής όπως είναι η Ελλάδα.