Η Κορύφωση της Απόδοσης στην Μέση Ηλικία
Αν και συχνά πιστεύεται ότι η «μεγαλύτερη ηλικία» συνεπάγεται πτώση της απόδοσης, μια πρόσφατη μελέτη αποδεικνύει το αντίθετο: οι άνθρωποι ηλικίας 55 έως 60 ετών βρίσκονται στην πραγματική τους κορυφή.Αυτή η κορυφή δεν αφορά μόνο τη νοημοσύνη,αλλά και την ικανότητα συνδυασμού στοιχείων όπως η αντίληψη,η κρίση,η συναισθηματική ωριμότητα και η προσωπική σταθερότητα.
Η έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Intelligence εξέτασε 16 ψυχομετρικές διαστάσεις, περιλαμβάνοντας την ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών, τη μνήμη και τη συναισθηματική νοημοσύνη. Επίσης αναλύθηκαν τα «πέντε μεγάλα» χαρακτηριστικά της προσωπικότητας (εξωστρέφεια, ευσυνειδησία, ανοιχτοσύνη προς νέες εμπειρίες, δεκτικότητα και συναισθηματική σταθερότητα) μέσω υπαρχόντων δεδομένων και σταθμισμένων μοντέλων. Οι ερευνητές δημιούργησαν έναν ενιαίο δείκτη που ονόμασαν Cognitive-Personality Functioning Index (CPFI), καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι οι λειτουργικές ικανότητες φτάνουν στο αποκορύφωμά τους γύρω από την ηλικία των 55-60 ετών.
Μετά από αυτή την περίοδο παρατηρείται μια σταδιακή πτώση που επιταχύνεται μετά τα 65-70 χρόνια.
Διαφορές στις Διαστάσεις Νοημοσύνης
Η «ρευστή» νοημοσύνη – δηλαδή η δυνατότητα γρήγορης επεξεργασίας πληροφοριών – φαίνεται να φτάνει το ανώτατο σημείο της κατά τις τελευταίες φάσεις της εφηβείας ή στις πρώτες ενήλικες χρονιές πριν αρχίσει να μειώνεται. Αντίθετα, άλλες διαστάσεις όπως η ευσυνειδησία (κορυφαία γύρω στα 65) και η συναισθηματική σταθερότητα (κορυφαία γύρω στα 75) αυξάνονται πιο αργά με τον χρόνο.
Το γεγονός ότι οι πιο σύνθετες λειτουργίες όπως είναι η κρίση και αυτορρύθμιση βελτιώνονται με την πάροδο των χρόνων εξηγεί γιατί πολλοί επαγγελματίες ή επικεφαλής οργανισμών επιτυγχάνουν τις καλύτερες επιδόσεις τους σε μεγαλύτερες ηλικίες άνω των 50.
Τα αποτελέσματα αυτά ανατρέπουν παραδεδεγμένες αντιλήψεις: πρώτον αμφισβητούν τη γενική πεποίθηση ότι «όλα τελειώνουν» μετά τα πενήντα. Δεύτερον υποδεικνύουν πως για θέσεις που απαιτούν ώριμη κρίση και εμπειρία -όπως στη διοίκηση ή στον επιστημονικό τομέα- μπορεί να είναι αυτή ακριβώς η μέση ηλικία που προσφέρει τις καλύτερες προοπτικές. Τέλος εγείρουν ζητήματα σχετικά με πολιτικές πρόσληψης καθώς επίσης για τη χρήση του ανθρώπινου δυναμικού σε εργασιακά περιβάλλοντα.
Pεαλισμός & Περιορισμοί
Φυσικά δεν ισχυρίζεται κανείς πως όλοι οι άνθρωποι φτάνουν στο “peak” στην ίδια χρονική στιγμή ή υπό παρόμοιες προϋποθέσεις.Οι προσωπικές πορείες ποικίλλουν σημαντικά ανάλογα με παράγοντες όπως ο τρόπος ζωής, οι εκπαιδευτικές ευκαιρίες καθώς επίσης οι υγειονομικές καταστάσεις.
Eπιπλέον πρέπει να σημειωθεί πως ενώ εξετάζονται ψυχομετρικές διαστάσεις άλλοι τομείς απόδοσης -όπως σωματική δραστηριότητα ή φυσική κατάσταση- έχουν διαφορετικούς κύκλους κορύφωσης.
Οι σύγχρονες έρευνες δείχνουν πως στοιχεία όπως το κύρος ,οι γνώσεις ,και κυρίως κριτικής σκέψης μαζί με συναισθηματική ωρίμανση φαίνεται να κορυφώνονται σε μια περίοδο όπου πολλοί θεωρούν ήδη ότι βρίσκονται σε κατήφορο.
Έτσι λοιπόν αντί να βλέπουμε τη μέση ηλικία ως απλώς ένα ενδιάμεσο στάδιο μπορούμε να την εκλάβουμε ως τον θρίαμβο των δυνατοτήτων μας όπου τελικά δεν ξεπερνούνται αλλά επικυρώνονται.