Η Άνοδος της Τιμής του Χρυσού και οι Επιπτώσεις στην Παγκόσμια Οικονομία
Η τιμή του χρυσού συνεχώς καταρρίπτει ρεκόρ, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με τις συνέπειες αυτής της τάσης για την παγκόσμια οικονομία.Είναι αυτή μια απλή κερδοσκοπική φούσκα, ένα προειδοποιητικό σήμα για επικείμενη οικονομική κρίση ή μήπως σηματοδοτεί μια ιστορική μεταβολή προς ένα νέο διεθνές νομισματικό σύστημα που θα στηρίζεται στο πολύτιμο μέταλλο; Πρόσφατα, η τιμή του χρυσού ξεπέρασε τα 4.000 δολάρια ανά ουγγιά για πρώτη φορά στην ιστορία.
Η ζήτηση για χρυσό έχει αυξηθεί σταθερά τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω των μαζικών αγορών από κεντρικές τράπεζες και επενδυτές παγκοσμίως. Τα τελευταία τρία χρόνια, οι κεντρικές τράπεζες έχουν αποκτήσει πάνω από 1.000 τόνους χρυσού ετησίως, με τις εκτιμήσεις να δείχνουν ότι το 2024 θα φτάσουν τους 1.045 τόνους αξίας περίπου 96 δισεκατομμυρίων δολαρίων.Αυτός ο αριθμός είναι διπλάσιος σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 2010-2021 που ήταν μόλις 481 τόνοι ετησίως. Η Κίνα είναι η κύρια δύναμη πίσω από αυτή την τάση, καθώς η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας συνεχώς ενισχύει τα αποθέματά της. Σημαντικές αγορές πραγματοποιούν επίσης χώρες όπως η Πολωνία, η Ινδία και η Τουρκία.
Αυτό το φαινόμενο παρατηρείται ιδιαίτερα μετά την κατάψυξη των περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας το 2022, καθώς πολλές κεντρικές τράπεζες επιτάχυναν τις αγορές χρυσού ως προληπτικό μέτρο απέναντι σε πιθανές ανατροπές και κυρώσεις στο μέλλον.
Η προτίμηση των κεντρικών τραπεζών προς τον χρυσό ενισχύθηκε μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ και τη σχετική αβεβαιότητα γύρω από τις οικονομικές πολιτικές του που επηρεάζουν το δολάριο. Οι επιθέσεις του στον θεσμό της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ σε συνδυασμό με τα κρατικά ελλείμματα δημιούργησαν νέα επίπεδα αβεβαιότητας.
Οι επενδυτές δεν μπορούν πλέον να είναι σίγουροι για τη σταθερότητα του δολαρίου ή των αμερικανικών ομολόγων—βασικά στοιχεία στη διεθνή αγορά συναλλάγματος—ιδιαίτερα όταν υπάρχει ανησυχία ότι οι πολιτικές μπορεί να οδηγήσουν σε υπερβολικό τύπωμά τους και κατά συνέπεια υποτίμησή τους.
Επιπλέον, το ευρώ δεν φαίνεται να μπορεί να καλύψει αυτό το κενό ενώ τα άλλα μεγάλα νόμιμα χρήματα όπως αυτά που χρησιμοποιούνται στις χώρες Brics αντιστοιχούν σε μικρό ποσοστό στις διεθνείς συναλλαγές.
Aυτό δημιουργεί μια παγκόσμια κρίση εμπιστοσύνης στα μεγάλα χρηματοπιστωτικά συστήματα όπου ο χρυσός αναδεικνύεται ως αξιόπιστη εναλλακτική λύση.
Σύμφωνα με δεδομένα σχετικά με τη συμμετοχή του αμερικανικού δολαρίου στα παγκόσμια αποθέματα ξένου συναλλάγματος έχει μειωθεί σημαντικά από πάνω από το 70% το έτος 2000 στο περίπου 58% μέχρι σήμερα (2025). Επίσης παρατηρείται ότι οι κεντρικές τράπεζες κατέχουν πλέον περισσότερους τόνος χρυσο παρά κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ για πρώτη φορά μετά το ’96.
“Το μήνυμα δηλαδή της παγκόσμιας αγοράς είναι ότι η εμπιστοσύνη στο δολάριο υποχωρεί.”
Kαι ενώ κάποιοι οικονομολόγοι θεωρούν πιθανή επιστροφή ενός συστήματος βασισμένου στον χρυσό όπως ίσχυε πριν την κατάργηση αυτού από τον πρόεδρο Νίξον το ’71—ένα σύστημα όπου όλα τα άλλα νόμιμα χρήματα ήταν συνδεδεμένα μέσω μιας σταθερού ισοτιμίας—οι εξελίξεις αυτές προκαλούν ανησυχίες αλλά και προσδοκίες στους επενδυτές σχετικά με τη ζήτησή τους στον πολύτιμο αυτό πόρο.
Συμπερασματικά
Tο ενδιαφέρον γύρω από τον χρυσό φαίνεται πως θα συνεχίζει να αυξάνεται όσο διαρκεί αυτή η περίοδος γεωπολιτικής αστάθειας αλλά τίποτα δεν αποκλείει μία επιστροφή στην κανονικότητα που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πτώση τιμών.
Ωστόσο σχεδόν όλες οι προβλέψεις συγκλίνουν στη μακροχρόνια άνοδο αυτού ως ασφαλές καταφύγιο έναντι άλλων χρηματοπιστωτικών εργαλείων υπό συνθήκες κρίσεων ή αναταραχής στις αγορές.