Η Σόγια: Μύθοι και Αλήθειες

Η σόγια έχει γίνει αντικείμενο έντονων συζητήσεων στον τομέα της διατροφικής επιστήμης για πολλές δεκαετίες. Για ορισμένους, θεωρείται υπερτροφή που συμβάλλει στην καρδιοπροστασία, μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου που σχετίζεται με τις ορμόνες και προάγει την υγεία των οστών, ενώ είναι επίσης πηγή υψηλής ποιότητας φυτικής πρωτεΐνης. Από την άλλη πλευρά, άλλοι τη βλέπουν ως επικίνδυνη τροφή που μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του μαστού, προβλήματα στον θυρεοειδή αδένα ή ακόμη και περιβαλλοντική καταστροφή μέσω της αποψίλωσης δασών.

Ποια είναι όμως η πραγματικότητα; Είναι η σόγια τελικά ωφέλιμη ή επιβλαβής; Ποιες είναι οι συνέπειες της κατανάλωσής της για την υγεία μας αλλά και για το περιβάλλον;

Μια Ιστορία με Ενδιαφέροντα Στοιχεία

Η ιστορία της σόγιας περιλαμβάνει απρόβλεπτες εξελίξεις. Στη δεκαετία του 1930, η Ford Motor Company χρησιμοποίησε σόγια σε κάθε αυτοκίνητο που κατασκεύαζε. Ο Χένρι Φορντ ζήτησε από τους μηχανικούς του να αναπτύξουν πλαστικά από σόγια τα οποία χρησιμοποιήθηκαν σε διάφορα μέρη των αυτοκινήτων όπως πεντάλ και κουμπιά.

Το 1941 παρουσιάστηκε ένα «αυτοκίνητο από σόγια»,ελαφρύτερο και ασφαλέστερο από τα παραδοσιακά μεταλλικά οχήματα. Αν κι αυτό το μοντέλο δεν μπήκε ποτέ στην παραγωγή, δείχνει πόσο μοναδική είναι η βιοχημεία αυτού του φυτού.

Σήμερα: Η Καλλιέργεια της Σόγιας

Aυτή τη στιγμή, η σογιά αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές καλλιέργειες παγκοσμίως με ετήσια παραγωγή περίπου 364 εκατομμυρίων τόνων — δηλαδή περίπου 41 κιλά ανά κάτοικο του πλανήτη. Ωστόσο, οι περισσότερες ποσότητες δεν χρησιμοποιούνται για την παρασκευή τόφου ή ενταμάμε αλλά κυρίως ως ζωοτροφή ή λάδι μαγειρικής.

Διείσδυση στην Ασία

Η διατροφική παράδοση γύρω από τη σόγια έχει βαθιές ρίζες στην Ασία. Στην Κίνα αναφέρεται ως «dàdòu» («ο μεγάλος καρπός») και αποτελεί βασικό στοιχείο στη διατροφή τους εδώ και αιώνες. Οι κάτοικοι της Οκινάουα στην Ιαπωνία —γνωστή για τους κατοίκους μακράς ζωής— καταναλώνουν κυρίως τόφου και μίσο φτιαγμένα από σογιά. Αυτές οι συνήθειές τους σχετίζονται με χαμηλότερα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου σε σύγκριση με Βορειοαμερικανούς.

Pολυάριθμες έρευνες έχουν δείξει ότι η τακτική κατανάλωση προϊόντων ολόκληρης της σογιάς μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιοαγγειακών παθήσεων καθώς επίσης διαβήτη τύπου 2 καθώς επίσης διάφορες μορφές καρκίνου.

Mύθοι γύρω από τη Σόγια

• Mύθος 1: «Η σογιά προκαλεί καρκίνο». Οι περισσότερες έρευνες υποδεικνύουν ότι οι ισοφλαβόνες λειτουργούν ως φυτοοιστρογόνα που μπορούν να προστατεύσουν αντί να βλάψουν.
• Mύθος 2: «Προκαλεί γυναικομαστία στους άνδρες». Υπερβολικές ποσότητες μπορεί να οδηγήσουν σε προβλήματα αλλά όχι στις φυσιολογικές δόσεις.
• Mύθος 3: «Βλάπτει τον θυρεοειδή». Μελέτες δείχνουν ότι δεν επηρεάζει τη λειτουργία εκτός αν υπάρχει έλλειψη ιωδίου στη διατροφή.
• Mύθος 4: «Δεν ωφελεί την καρδιά». Παρά τις αμφισβητήσεις υπάρχουν στοιχεία ότι βοηθά στη μείωση LDL χοληστερόλης ενώ αυξάνει HDL χοληστερόλη.

Aμφιλεγόμενες Πτυχές Της Κατανάλωσης Σογιάς

• Aλλεργίες:

Ανήκει στα πιο κοινά αλλεργιογόνα τρόφιμα παγκοσμίως.

• Eπεξεργασμένα προϊόντα:Τα απομονωμένα παράγωγα στερούνται πολλών θρεπτικών συστατικών.
• Tροποποιήσεις γενετικά:Το μεγαλύτερο ποσοστό (94%) στις ΗΠΑ είναι γενετικά τροποποιημένο.
• Aποψίλωση δασών:H αυξανόμενη ζήτηση οδηγεί σε σοβαρή οικολογική ζημία.

Pώς Να Καταναλώνουμε Την Σογιά

• Oλόκληρη μορφή όπως κόκκους ή ενταμάμε
• Zυμωμένα προϊόντα όπως τέμπε ή μίσο
• Tόφου & γάλα σογιού κατά προτίμηση βιολογικά

Eν κατακλείδι , η σωστή προσέγγιση προς τη χρήση της σογιού μπορεί να προσφέρει πολλά οφέλη χωρίς κινδύνους όταν γίνεται σωστά. O φόβος γύρω απο αυτήν δεν επιβεβαιώνονται επιστημονικά . Aντιθέτως , υπάρχουν στοιχεία πως συμβάλει θετικά στο καρδιοαγγειακό σύστημα , στα κόκαλα καθώς επίσης στη μακροχρόνιο ζωή . Tέλος , το πραγματικό πρόβλημα βρίσκεται περισσότερο στο τι τρώνε τα ζώα παρά στο τι τρώμε εμείς .